Jurisprudentie zorgplicht: Is de tussenpersoon aansprakelijk voor de gevolgen van onderverzekering?

Rechtbank Rotterdam 19 september 2018
ECLI:NL:RBROT:2018:7866

Bij het sluiten van een brandverzekering alsmede tijdens de looptijd daarvan is van groot belang dat de juiste (herbouw)waarde van de opstallen wordt vastgesteld en dat deze op het polisblad terecht komt. De tussenpersoon van een (aspirant)verzekeringnemer speelt hierbij een belangrijke rol. Als na het ontstaan van schade blijkt dat sprake is van onderverzekering, dan loopt de tussenpersoon het risico voor de financiële gevolgen daarvan aansprakelijk gesteld te worden. In deze zaak die aan de rechtbank Rotterdam was voorgelegd, staat de vraag centraal of de adviseur jegens diens klant tekort is geschoten in de zorgplicht vanwege het nalaten een waardebepaling van het te verzekeren onroerend goed uit te doen voeren. De casus was als volgt.

Vaststellen herbouwwaarde

X is in 2015 eigenaar geworden van De Hertenkamp, een terrein met in totaal tien opstallen. In april 2016 heeft X AON benaderd om drie van deze opstallen te verzekeren tegen brandschade. Tussen AON en X vindt daarop in de loop van 2016 diverse malen contact plaats. Uit de in het geding gebrachte gespreksnotities en e-mails van (de medewerker van) AON valt af te leiden dat het niet goed mogelijk is om de exacte herbouwwaarde van de te verzekeren objecten vast te stellen. Daarom wordt door AON aan X aangeboden om, op kosten van de betrokken verzekeraars, door Troostwijk een zogenoemd waardeverslag te laten opstellen.

Door X is de akkoordverklaring voor het laten verrichten van dat onderzoek ondertekend. AON heeft voor de opstallen wel alvast dekking bewerkstelligd op basis van de tussen AON en (de rentmeester van) X vastgestelde herbouwwaarden. De definitieve polis is in juli 2016 opgemaakt, maar het waardeverslag is dan nog niet opgesteld. Op 5 maart 2017 is in één van de gebouwen op De Hertenkamp brand ontstaan. Uit het deskundigenonderzoek volgt dat de herbouwwaarde die van dit pand op de polis vermeld stond (veel) te laag is. De schade aan het pand wordt dan ook door de betrokken verzekeraars uitgekeerd met toepassing van de breuk voor onderverzekering. De schade voor X bedraagt onder de streep ruim € 43.000,00. X stelt AON voor deze schadepost aansprakelijk omdat AON haar zorgplicht jegens X niet correct is nagekomen.

Onderverzekering

De rechtbank stelt voorop dat tussen partijen niet in geschil is dat sprake is van onderverzekering. Voorts vat de rechtbank het geschil tussen partijen samen door op te merken dat partijen de vraag verdeeld houdt of AON haar zorgplicht jegens X heeft geschonden door X niet (voldoende) voor het risico van onderverzekering te behoeden. De rechtbank oordeelt hierover in het nadeel van AON. Door de rechtbank wordt het toetsingskader uitvoerig in het vonnis weergegeven.

Volgens de rechtbank mag in het kader van een brandverzekering van een tussenpersoon onder meer worden verwacht dat hij de verzekeringnemer informeert over het belang van het hanteren van de juiste herbouwwaarde. Hij dient de verzekeringnemer te adviseren de herbouwwaarden van het te verzekeren object te laten vaststellen door een deskundige (en dus niet zo maar af te gaan op door de verzekeringnemer verstrekte gegevens) en de herbouwwaarde gedurende de looptijd van de verzekering periodiek te laten toetsen. Ook zal de tussenpersoon diens klant moeten wijzen op de risico’s van onderverzekering.

Toegepast op deze zaak komt de rechtbank tot het oordeel dat AON zich er zelf van had moeten overtuigen wat de herbouwwaarde was van de drie te verzekeren opstallen. AON had voorts actiever moeten handelen door het laten opstellen van het waardeverslag niet te laten liggen. In ieder geval had AON er bij X op moeten aandringen dat het waardeverslag op enig moment wel opgesteld diende te worden omdat anders het risico op onderverzekering niet goed zou kunnen worden ondervangen.

De rechtbank is van oordeel dat AON hiervoor voldoende tijd heeft gehad nu er tussen het ondertekenen van de akkoordverklaring door X en de schadedatum een periode van negen maanden ligt. Volgens de rechtbank is het belang van het op juiste wijze vaststellen van de herbouwwaarde één van de essentialia van de brandverzekering. Omdat AON heeft nagelaten om X zowel te informeren over het belang van de juiste herbouwwaarde als het wijzen op het risico van onderverzekering, heeft AON niet gehandeld zoals van een redelijk bekwaam en redelijk handelend tussenpersoon had mogen worden verwacht.

AON wijst er in haar verweer nog op dat X een ondernemer is die bedrijfsmatig vastgoed beheert en verhuurt. Volgens AON kon X de financiële risico’s van het niet volledig verzekeren van de herbouwwaarde zelf dragen en heeft X dit als zodanig ook aan AON meegedeeld. AON wijst er tevens op dat er aan de zijde van X voldoende kennis van zaken was om de waarde van de opstallen zelf te kunnen inschatten, hetgeen ook is geschied.

De rechtbank legt deze verweren naast zich neer, zowel ten aanzien van het vestigen van aansprakelijkheid als ten aanzien van het door AON gedane beroep op eigen schuld. Want de rechtbank is van oordeel dat de eigen verantwoordelijkheid van de verzekeringnemer niet af doet aan de zorgplicht van de tussenpersoon. Volgens de rechtbank is de door AON vermeende deskundigheid van X bovendien onvoldoende onderbouwd.

De slotsom is dat de vorderingen van X jegens AON door de rechtbank volledig worden toegewezen.

Lees hier het artikel zoals het is verschenen in de Beursbengel nr 880 | december 2018