Werkgeversaansprakelijkheid

Als u uw klanten deugdelijk wilt adviseren over werkgeversaansprakelijkheid heeft u een mooie uitdaging. Want dit onderwerp is steeds in beweging en is moeilijk te doorgronden. Daardoor loop je vaak achter de ontwikkelingen aan. Ik sprak een keer een adviseur die verzuchtte dat hij van een klant te horen kreeg: ‘Ik dacht dat ik goed verzekerd was. Maar elke keer kom jij mij vertellen dat dat toch niet zo is. En elke keer heb je de oplossing die ik moet kopen weer in je tas zitten.’ Kan dat niet anders? Ik denk van wel.

Werkgeversaansprakelijkheid

Het vergt een aardige studie als u uw klant goed wilt inlichten over de huidige stand van zaken op het gebied van werkgeversaansprakelijkheid. Dat gesprek zou er namelijk zo uit kunnen zien. Klant: “Ik ben als werkgever toch altijd aansprakelijk als er iets met mijn personeel gebeurt?” U: “Nee, er moet u wel een verwijt te maken zijn.” Klant: “Ah, dus als ik mijn werknemer adviseer dat hij bij dakdekkerswerkzaamheden binnen de omheining moet blijven. Maar hij komt daar toch buiten en valt van het dak, dan ben ik niet aansprakelijk?” U: “Uhm, nou, waarschijnlijk toch, omdat u mogelijk onvoldoende toezicht gehouden heeft en er geen sprake is van bewuste roekeloosheid.” Klant: “Ah, juist ja. Maar als mijn werknemer vanuit huis naar het werk rijdt en hij krijgt een ongeluk, dan ben ik toch niet aansprakelijk?” U: “Nee, tenzij hij toevallig vanuit huis op weg gaat naar een klus op locatie. Want dan waarschijnlijk wel.” Klant: “Maar toch wel alleen als hij met de auto gaat?” U: “Nee, ook als hij gaat fietsen.” Klant: “En zelfs als hij gaat lopen?” U: “Nou, niet altijd. Want alleen als er een voertuig bij het ongeval betrokken is.” Klant: “Maar dat weet je toch pas achteraf? Hoe kan ik dan van tevoren weten of ik iets moet doen?” U: “Tja, leuker kunnen we het helaas niet maken….”.

Zorgplicht

In de rechtspraak zijn inmiddels drie gronden aangenomen, waarop een werkgever aansprakelijk kan zijn bij arbeidsongevallen. De eerste is artikel 7:658 BW. Dat artikel schept een zorgplicht voor de veiligheid van de werknemer. Op grond van dat artikel moet de werkgever zorgen voor een veilige werkplek en veilige materialen. Bijzonder daarbij is dat sprake is van een omgekeerde bewijslast. Als de werknemer stelt en bewijst dat hij schade heeft opgelopen in de uitoefening van zijn werkzaamheden, dan is de werkgever aansprakelijk, tenzij die bewijst dat hij alles heeft gedaan wat in redelijkheid van hem gevergd kon worden om die schade te voorkomen. Deze zorgplicht geldt niet alleen voor eigen werknemers, maar ook voor ingeleend personeel. En, onder bepaalde omstandigheden, ook voor ingeschakelde ZZP’ers en zelfs voor kleine zelfstandigen met personeel.

De tweede grond is artikel 7:611 BW. In dat artikel staat niet meer of minder dan dat je je als goed werkgever dient te gedragen. Maar volgens de Hoge Raad volgt uit dat artikel ook dat op een werkgever ook een veiligheidszorgplicht rust, wanneer hij een gevaarlijk bedrijfsuitje organiseert of laat organiseren.

Tenslotte kan een werkgever aansprakelijk zijn op grond van artikel 7:611 BW, wanneer hij nalaat voor bepaalde situaties een adequate verzekering te sluiten voor zijn werknemers. Deze verplichting tot het sluiten van een verzekering bestaat voor werknemers die tijdens de uitoefening van hun werk worden blootgesteld aan het risico van verkeersdeelname.

Telkens nieuwe gronden

Uit het voorgaande blijkt dat er in de rechtspraak telkens nieuwe gronden aangenomen worden, waarop een werkgever aansprakelijk kan zijn voor schade van zijn werknemer. Hoe speelt u daar bij het geven van een advies nu goed op in? Door een product te adviseren, dat in alle gevallen dekking biedt, ongeacht aansprakelijkheid. Dan weet u immers altijd dat er dekking is. En hoeft u niet telkens na ontwikkelingen in de rechtspraak pleisters te verkopen aan u klant om eventuele gaten in de dekking te dichten. Dergelijke “goed werkgeverschap verzekeringen” zijn tegenwoordig ruim beschikbaar. Soms als los product, maar ook in de vorm van een uitbreiding van de dekking op de AVB. Een dergelijk product biedt de werkgever nachtrust. Want hij weet dat zijn werknemers altijd goed gedekt zijn als er iets gebeurt. En de werkgever kan het richting zijn werknemers verkopen als een mooie secundaire arbeidsvoorwaarde, die hen altijd zekerheid biedt.

Praktijkvoorbeeld

Een voorbeeld uit mijn praktijk om te laten zien waarom je niet alleen moet denken vanuit bescherming van het vermogen van de ondernemer. Een werknemer van een landbouwbedrijf kreeg een dodelijk ongeval. Het ongeval kon gebeuren, omdat hij zich niet had gehouden aan de veiligheidsinstructies op dit gebied. Extra wrang was dat hij nu juist als ervaren medewerker degene was die zijn collega’s over de vereiste veiligheidsmaatregelen instrueerde. De AVB-verzekeraar van de werkgever stelde zich daarom op het standpunt dat de werkgever niet aansprakelijk was. Dat leidde tot een procedure, waarbij de werkgever tegenover de nabestaanden van zijn werknemer kwam te staan. De werkgever had daar geen invloed op, want zijn AVB-verzekeraar bepaalde de strategie. Had hij een verzekering met een dekking, ongeacht aansprakelijkheid, dan zou deze zaak buiten rechte geregeld zijn.

Tips

1. Adviseer een product dat dekking biedt bij arbeidsongevallen, ongeacht de vraag of er sprake is van aansprakelijkheid. Dan is het altijd goed geregeld, hoeft een werknemer niet te procederen om zijn schade vergoed te krijgen en kan hij niet tussen de wal en het schip vallen.
2. De voorkeur heeft het om dit te regelen als aanvulling op de lopende AVB, omdat er dan helemaal geen onderzoek meer nodig is naar de toedracht. Bij een losse “goed werkgeverschap verzekering” is er alleen dekking, wanneer het ongeval niet op de AVB gedekt is. Dus dan is er toch een onderzoek nodig naar de toedracht en de mogelijke aansprakelijkheid.
3. Vanuit het oogpunt van bescherming van de werknemer en nachtrust voor de werkgever is het aan te raden als deze dekking ook geldt voor woon- werkverkeer en bedrijfsuitjes.
4. Beoordeel of de klant werkt met ingehuurde zelfstandigen en zorg dat ook zij zo nodig onder dekking van de geadviseerde producten vallen.
5. Laat de werkgever zien dat hij zonder een dergelijk product terecht kan komen in vervelende procedures tegen zijn eigen werknemers. Waarbij hij zelf de regie niet heeft, omdat de AVB-verzekeraar dan de strategie bepaalt.

Lees hier het artikel zoals het is verschenen in Paars – Magazine van de Goudse | oktober 2017